Wordt uw levendige, spraakzame kind plotseling stil en aanhankelijk op verjaardagsfeestjes of op de speelplaats? Het is moeilijk om ze vanaf de zijlijn te zien toekijken en het is logisch dat u zich zorgen maakt.
Het goede nieuws is dat verlegenheid een veelvoorkomend temperament is, geen blijvende eigenschap. Met geduld en de juiste strategieën kun je een ondersteunende coach zijn en je kind helpen sociaal zelfvertrouwen op te bouwen en zijn of haar prachtige persoonlijkheid te laten stralen.
De wortels van verlegenheid bij kinderen begrijpen
Voordat we met oplossingen komen, is het handig om te begrijpen wat er zich onder de oppervlakte afspeelt.
Wat maakt een kind verlegen?
Verlegenheid is geen keuze. Het is vaak een combinatie van een aantal factoren:
- Temperament: Sommigen van ons worden nu eenmaal voorzichtiger geboren. Deze 'langzaam op gang komende' kinderen observeren graag vanaf een veilige afstand voordat ze zich klaar voelen om in een nieuwe situatie te springen.
- Genetica: Als u of uw partner als kind verlegen was, is de kans groot dat uw kind die neiging heeft geërfd.
- Omgeving: Een gebrek aan oefening, een verleden met kritiek of zelfs gewoon de jongste in de groep zijn, kunnen bijdragen aan gevoelens van verlegenheid.
Verlegen kind vs. introvert vs. sociale angst
Deze termen worden vaak door elkaar gebruikt, maar ze betekenen verschillende dingen.
- A verlegen kind wil om verbinding te maken, maar is bang om beoordeeld of afgewezen te worden.
- Een introvert kind haalt energie uit alleen zijn en kan zich uitgeput voelen door te veel sociale tijd, ook al zijn ze niet bang.
- Sociale angst is een intensere, overweldigende angst die het dagelijks leven belemmert, zoals naar school gaan of vrienden bezoeken.
Verlegenheid onderscheiden van autisme
Dit is nog een belangrijk onderscheid. Een verlegen kind wil vaak op een normale manier communiceren, maar wordt tegengehouden door angst. Een kind met autisme kan andere manieren hebben om te communiceren en met anderen om te gaan. Hun sociale uitdagingen komen voort uit een andere verwerking van de sociale wereld, niet uit angst voor oordelen. Als u zich zorgen maakt, kan een specialist duidelijkheid scheppen.
12 strategieën om uw verlegen kind te helpen socialiseren
Het zelfvertrouwen van uw kind begint thuis. Het creëren van een ondersteunende omgeving is de belangrijkste eerste stap.
1. Vermijd het label 'verlegen' op uw kind‘
Als we zeggen: "O, hij is gewoon verlegen", plaatsen we ze onbedoeld in een hokje. Kinderen voldoen aan de etiketten die we ze geven. Probeer het in plaats daarvan anders te zien. Als iemand je kind onder druk probeert te zetten, kun je zeggen: "Ze kijkt graag even toe voordat ze meedoet. Ze is er zo klaar voor!"“
2. Laat je kinderen weten dat ze geweldig zijn
Vergroot hun eigenwaarde buiten hun sociale vaardigheden. Is je kind een fantastische kunstenaar, een snelle hardloper of een lieve grote zus? Prijs die dingen! Doen een sociaal risico nemen, de poging, niet alleen het resultaat. "Ik zag je 'hoi' zeggen tegen die jongen in de bibliotheek. Dat was echt dapper!" betekent meer dan "Je bent zo goed in vrienden maken."“
3. Toon empathie en erken hun gevoelens
Als je kind zich aan je vastklampt, kan zijn of haar hart bonzen. Als je de angst wegwuift met "Doe niet zo gek, ga gewoon spelen!", voelt het kind zich onbegrepen. Ga in plaats daarvan op je knieën zitten en erken het: "Ik zie dat je een beetje nerveus bent. Dat is oké. Laten we samen een paar minuten naar de kinderen kijken."“
4. Overbescherm niet, moedig zachtjes aan
Het is zo verleidelijk om voor hen te antwoorden als een goedbedoelende volwassene hen een vraag stelt en vervolgens stilte terugkrijgt. Maar als we consequent tussenbeide komen, geven we de boodschap af: "Je kunt dit niet zonder mij." Geef ze eerst even een moment stilte om het te proberen. Je kunt altijd ingrijpen als dat nodig is, maar geef ze de kans om hun eigen stem te vinden.
Zodra de basis is gelegd, kunt u ze actief gaan coachen met deze eenvoudige, praktische technieken.
5. Wees hun rolmodel
Je kind kijkt altijd naar je en leert van je. Laat zien dat je positief sociaal gedrag laat zien. Maak een praatje met de caissière in de supermarkt, groet je buurman vriendelijk tijdens een wandeling en wees warm en gastvrij voor anderen. Zo laat je zien hoe zelfverzekerde, vriendelijke interactie eruitziet, maar dan zonder stress.
6. Oefen thuis met rollenspellen
Maak van sociale vaardigheden een spel. Gebruik poppen of knuffels om veelvoorkomende situaties na te spelen. Je kunt oefenen hoe je meedoet aan een spel, hoe je om een beurt vraagt, of gewoon hoe je jezelf voorstelt. Bestudeer de basisprincipes zoals oogcontact maken, glimlachen en een heldere stem gebruiken. Deze generale repetitie thuis zorgt ervoor dat het echte spel veel minder intimiderend aanvoelt.
7. Bereid sociale situaties voor en bekijk ze van tevoren
Verlegen kinderen presteren beter als ze weten wat ze kunnen verwachten. Praat erover voordat je naar een feestje of een nieuwe klas gaat. Zeg bijvoorbeeld: "We gaan morgen naar Leo's feestje. Herinner je Leo nog uit het park? Er is een springkussen en we eten taart." Probeer een paar minuten eerder te komen, zodat je kind kan wennen aan de ruimte voordat het vol mensen en lawaai is.
8. Begin met één-op-één speelafspraakjes
Grote groepen kunnen overweldigend zijn. Begin klein. Nodig één vriendje uit voor een korte, gestructureerde speelafspraak bij je thuis, waar je kind zich het veiligst voelt. Een geplande activiteit, zoals koekjes bakken of bouwen met LEGO, vermindert de druk om een gesprek te voeren.
Vóór een persoonlijke ontmoeting kunt u ook een 'digitale speelafspraak' inplannen. Gebruik hiervoor een veilig platform dat speciaal voor kinderen is ontworpen, zoals JusTalk Kids, stelt twee kinderen in staat om één-op-één contact te hebben zonder de druk van het delen van een fysieke ruimte. Omdat er geen vreemden zijn en ouders de controle hebben over de contactenlijst, biedt het een veilige sandbox voor interactie. Leuke, interactieve functies zoals tekenen of samen spelletjes spelen tijdens het gesprek kunnen dienen als natuurlijke ijsbrekers, waardoor je verlegen kind een band kan opbouwen met een leeftijdsgenoot voordat hij/zij elkaar in het echt ontmoet.
9. Leer ze hoe ze zich bij een groep kunnen aansluiten
Kinderen denken vaak dat ze een grootse entree moeten maken, wat doodeng is. Train ze in een subtielere aanpak: de 'kijk en meng je dan'-strategie. Leer ze om een groepje kinderen een minuut te observeren om het spel te begrijpen. Daarna kunnen ze op een natuurlijke manier meedoen, bijvoorbeeld door samen met hen een soortgelijke actie uit te voeren.
10. Stel kleine, haalbare doelen
Werk samen met je kind om een klein doel voor de week te stellen. Bijvoorbeeld: "zwaai even terug naar een vriend(in) op school" of "zeg 'dankjewel' tegen de bibliothecaris". Vier het als ze het bereiken! Dit creëert een sterk gevoel van "Ik kan het!"“
11. Probeer boeken en verhalen te gebruiken
Ga naar de bibliotheek en zoek boeken over verlegen personages. Het lezen van verhalen over anderen die zich net zo voelen, helpt om hun gevoelens te normaliseren. Het kan hen ook ideeën en scripts geven om met hun eigen sociale uitdagingen om te gaan.
12. Deel je eigen ervaring
Normaliseer de zenuwachtigheid door over je eigen ervaringen te praten. Vertel een verhaal over een keer dat je je verlegen of angstig voelde voor een presentatie of op een feestje. Als kinderen horen dat zelfs hun zelfverzekerde, capabele ouders zich soms zo voelen, neemt dat de schaamte weg en helpt het hen beseffen dat ze niet alleen zijn.
Wanneer moeten ouders professionele hulp zoeken?
Hoewel verlegenheid meestal een normaal onderdeel is van de ontwikkeling, kan het soms een teken zijn van meer.
Wanneer verlegenheid een groter probleem kan zijn
Let op verlegenheid die:
- Staat voortdurend in de weg bij het naar school gaan of bij normale kinderactiviteiten.
- Veroorzaakt hevige lichamelijke klachten, zoals paniekaanvallen, buikpijn of hoofdpijn.
- Leidt tot het volledig vermijden van alle interacties met leeftijdsgenoten.
Met wie moet ik praten?
Als u zich echt zorgen maakt, aarzel dan niet om hulp te zoeken. De kinderarts of leerkracht van uw kind is een goed startpunt. Zij kunnen u inzicht geven en u, indien nodig, doorverwijzen naar een kinderpsycholoog die gespecialiseerde begeleiding kan bieden.
Download vandaag nog de JusTalk Kids-app! Help ze zelfvertrouwen op te bouwen, één vrolijk gesprek tegelijk.
Veelgestelde vragen (FAQ's)
V: Is het mijn schuld dat mijn kind verlegen is?
A: Helemaal niet! Verlegenheid is meestal een natuurlijk onderdeel van het temperament van een kind, net als blauwe ogen of bruin haar. Het wordt niet veroorzaakt door de opvoeding, maar een positieve opvoedingsaanpak kan je kind zeker helpen ermee om te gaan.
V: Zal mijn kind over zijn verlegenheid heen groeien?
A: Veel kinderen worden zelfverzekerder naarmate ze ouder worden, maar dat gebeurt niet automatisch. De ondersteunende strategieën die je gebruikt – zoals thuis oefenen en hun zelfvertrouwen opbouwen – spelen een grote rol bij het helpen om de meer uitdagende aspecten van hun verlegenheid te boven te komen.
V: Wat is het verschil tussen verlegenheid en introversie?
A: Kortom: angst versus energie. Een verlegen kind is vaak bang voor sociale oordelen, zelfs als het graag contact wil maken. Een introvert kind is niet per se bang, maar voelt zich uitgeput door te veel sociale interactie en heeft tijd voor zichzelf nodig om op te laden.
V: Moet ik mijn kind dwingen om in sociale situaties te komen zodat hij/zij eraan kan wennen?
A: Een kind pushen voordat het er klaar voor is, kan vaak averechts werken en de angst vergroten. In plaats van te pushen, kun je het beter rustig 'coachen'. Begin met kleine, beheersbare stapjes, zoals één-op-één speelafspraakjes, en bereid het voor op wat het in nieuwe situaties kan verwachten.